Bron: https://unsplash.com/de/fotos/kUqqaRjJuw0

Moderne communicatie- en informatietechnologie gebruiken om een milieuvriendelijke en sociaal duurzame omgeving voor bewoners te creëren door middel van intelligente netwerken – dat is het idee achter smart cities. Het stedelijke concept van de toekomst is erop gericht om grondstoffen te besparen en energie uiterst effectief te bundelen.

Naast een verbeterde levenskwaliteit voor alle betrokkenen leidt dit natuurlijk ook tot financiële besparingen. Idealiter leiden de voordelen die op de lange termijn worden gegenereerd weer tot nieuwe investeringen voor verdere slimme verbeteringen.

Hier in Nederland wordt al een uitgebreid smart city-concept geïmplementeerd dat zowel landelijke gebieden als grote steden zal omvatten. Hieronder leggen we uit wat hier precies achter zit en hoe succesvol deze enorme digitaliseringsstap is.

Digitalisering op alle niveaus

Digitalisering heeft al lang bijna alle gebieden van ons leven bereikt, of het nu in een professionele of privécontext is. Veel van wat vroeger decennialang vanzelfsprekend in analoge vorm werd gedaan, is nu getransformeerd naar een moderne digitale vorm die is ontworpen om het leven gemakkelijker te maken.

We vertrouwen op slimme spraakherkenningssoftware, gebruiken GPS-toepassingen om nauwkeurig te navigeren, voeren onze banktransacties uit met een klik of beheren onze contracten online. De verandering is echter nog opvallender in de entertainmentindustrie. Dankzij geavanceerde technologie hoeven we de deur niet eens meer uit voor wat entertainment.

In plaats van naar de bioscoop te gaan, streamen we op Netflix en vervangen we een bezoek aan het casino door online digitaal gokken. Gelukkig zijn er een aantal nieuwe gerenommeerde online casino’s in 2024 die alle bekende spellen en gokkasten online aanbieden. En dat niet alleen, live streaming is ook mogelijk.

Het is dan ook niet meer dan logisch dat de veranderingen die digitalisering met zich meebrengt en de daarmee gepaard gaande mogelijkheden ook worden toegepast op het wonen en samenleven.

Hoe wordt een slimme stad precies gedefinieerd?

Hoewel men misschien dacht dat de oorsprong van een dergelijk innovatief stedelijk concept geografisch elders lag, was het de Braziliaanse stad Rio de Janeiro die als pionier fungeerde. Al in 2009 implementeerde de stad een catalogus van maatregelen die voornamelijk betrekking hadden op vrijheid van informatie, rampenpreventie en meer veiligheid voor de burgers, en een paar jaar later won de stad zelfs de World Smart Cities Award.

In principe kunnen slimme steden altijd verschillende prioriteiten stellen, variërend van stedelijke ontwikkeling tot duurzame mobiliteit en groene energie. Wat ze allemaal gemeen hebben is dat ze gebruik maken van nuttige technologieën zoals internet en kunstmatige intelligentie en dat ze uitgebreid genetwerkt zijn om informatie uit te wisselen. Naast vermindering van de CO2-uitstoot en digitale vooruitgang staat sociale inclusie altijd op de agenda van elke slimme stad.

Waarom worden slimme steden steeds belangrijker?

De tendens om steeds meer steden en dorpen over de hele wereld op deze manier te verbouwen komt simpelweg voort uit de noodzaak om nieuwe oplossingen te vinden voor duurzame leefruimtes. Dit betekent vooral dat er nieuwe benaderingen worden ontwikkeld om alle mensen die in grote steden wonen te huisvesten met het oog op de stijgende bevolkingscijfers.

Kortom, slimme steden proberen rekening te houden met zowel de behoeften van mensen als die van hun omgeving. Het betekent echter ook beter gebruik maken van bestaande energiebronnen, verspilling voorkomen en het gebruik van alternatieve bronnen zoals wind- en zonne-energie bevorderen.

Er worden verschillende systemen geïmplementeerd om de veiligheid van de bewoners te vergroten. Tot slot heeft een intelligente infrastructuur ook te maken met het effectief vervoeren van mensen en daarom behoren autonome vervoersmiddelen ook tot de maatregelen in veel testprojecten.

Welke voorwaarden moeten worden gecreëerd?

Om alle ambitieuze doelen te bereiken en digitale, duurzame transformatie in de gemeenten werkelijkheid te laten worden, zijn natuurlijk de nodige fundamenten nodig. Allereerst hoort daar een uitstekende dataverbinding bij die de basisfuncties van de slimme stad betrouwbaar garandeert, zelfs als de stroom uitvalt.

Een geavanceerd communicatienetwerk is ook essentieel dat faalveilig moet zijn en een hoog niveau van gegevensbescherming moet garanderen. Veel functies binnen de slimme stad vereisen krachtige sensortechnologie die informatie verzamelt en verwerkt en opslaat in een specifieke cloud zodat deze op elk moment toegankelijk is.

Dit maakt realtime analyses mogelijk waarop adequaat gereageerd kan worden – bijvoorbeeld om het gebruik van de verkeerscapaciteit voor alle betrokkenen te optimaliseren.

Op welke locaties wordt het geheel al succesvol geïmplementeerd?

De landelijke smart city-strategie wordt op grote schaal geïmplementeerd in de vijf grootste locaties in Nederland onder de vlag “G5”. Dit zijn de steden Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven, die ook een netwerk van invloedrijke metropolitane regio’s vormen.

Om in de loop van de tijd uit een zo breed mogelijk spectrum aan ervaringen te kunnen putten, heeft elke stad zeer verschillende prioriteiten gesteld, waarop in de eerste plaats wordt gefocust.

Rotterdam richt zich op duurzaamheid, wat vooral te maken heeft met de beoogde energietransitie. Amsterdam richt zich op de circulaire economie om grondstoffen te besparen. Den Haag richt zich steeds meer op het vergroten van de veiligheid in de stad.

De situatie is weer anders in Utrecht, waar de gezondheid van burgers voorop staat. Tot slot probeert Eindhoven intelligente mobiliteit om prototypes van systemen te ontwikkelen die optimaal werken.

Welke instellingen zijn betrokken bij de G5-strategie?

Het bedrijfsleven, de wetenschap en de overheid zijn allemaal betrokken bij de lopende projecten om samen te werken aan het succes ervan. Innovatieve bedrijven en academische instellingen zijn ook betrokken bij de implementatie en dragen hun kennis en technische capaciteiten bij. Maar burgers worden natuurlijk ook aangemoedigd om hun bijdrage te leveren aan het succes van het project.

Welke uitdagingen moeten worden overwonnen?

De projecten hebben tot nu toe een zeer goede start gemaakt en krijgen daarom al op veel plaatsen navolging. In sommige gevallen proberen kleinere dorpen eerst een bepaalde discipline uit, bijvoorbeeld door hun duurzame energieopwekking te verbeteren om zo zelfvoorzienend mogelijk te worden.

Elders zijn de ontwikkelingen al verder gevorderd. Er is echter nog steeds een gebrek aan studies met grotere hoeveelheden gegevens voor evaluatie om echt samenhangende conclusies te kunnen trekken en het geheel op nog grotere schaal toe te passen. Natuurlijk moet ook worden benadrukt dat er talloze hordes moeten worden genomen, die voor sommige gemeenten grote problemen opleveren.

En natuurlijk moet eerst de financiële buffer worden gegenereerd die nodig is voor zo’n fundamentele reorganisatie. Desondanks zijn experts optimistisch dat we hier in Nederland vooruitgang zullen blijven boeken en de uitdagingen zullen overwinnen.