Het was een bijzonder lang proces, maar de gemeenteraad heeft besloten dat er geen zonnepark nabij Verkavelingsweg 4a in Hasselt mag komen. Een proces dat al sinds juni 2019 bezig is, komt daarmee tot een einde. Mede door veranderend beleid en een andere inzet van de rijksoverheid kwam de gemeente Zwartewaterland unaniem tot dit besluit.

Op 6 juni 2019 besloot de gemeenteraad om drie pilotprojecten voor zonne-energie op te starten. Op 11 februari 2020 werd de locatie van Natuurboerderij Hogeboom en energieleverancier Vrijopnaam (Die pas later door Hogeboom erbij is gehaald) aangewezen als pilotlocatie. In januari 2022 veranderde de beleidsregel over lokaal eigendom – wat betekent dat inwoners en ondernemers samen, deels, of helemaal eigenaar zijn van windmolens of zonnepanelen – en werd vastgelegd dat minimaal vijftig procent van een project lokaal eigendom moest zijn. Op 5 augustus 2022 werd er een vergunning aangevraagd voor het zonnepark. Vervolgens is het initiatief verder in procedure gebracht. Voordat een vergunning daadwerkelijk kan worden afgegeven, moet de gemeenteraad een verklaring van geen bedenking afgeven, en daar ging het in de gemeenteraadsvergadering van 21 maart over.

Lokaal eigendom

Het plan van de initiatiefnemer om te voldoen aan het vijftig procent lokaal eigendom is wat wankel, vinden alle partijen. “Wij hebben niet het idee dat het verplichte percentage gehaald gaat worden”, denkt Diederik Hoekman (PvdA). Uit de vragen die werden gesteld aan Vrijopnaam bleek dat bewoners eerst klant moeten worden van de energiemaatschappij voordat er een zonnepaneel gekocht kan worden. PvdA concludeerde dat de bewoners niet hoeven te profiteren van het zonnepark en daarmee kon de partij de verklaring niet tekenen.

“Lokaal eigendom is een voorwaarde”, vindt de fractie van BGZ. “Twee jaar geleden hebben we beleid op zeggenschap en lokaal eigendom vastgesteld. De vergunning voor het zonnepark is een halfjaar daarna aangevraagd. En aan de voorkant is lokaal eigendom niet geborgd”, vertelt Kira Fijn. Ook is er niet geacteerd op het veranderde landelijke beleid om zon op land te voorkomen, vindt BGZ. Zowel de ondernemer als het college hebben genoeg tijd gehad om te voldoen aan de eisen dan wel een innovatief ander plan te bedenken, maar dat is niet gebeurd.”

 Worsteling

De PvdA, het CDA en de SGP gaven aan te worstelen met het voorstel. De PvdA omdat de partij groene energie hoog in het vaandel heeft staan, “maar er is veel weerstand vanuit de omgeving. Mensen maken zich zorgen over de opoffering van landbouwgrond en de waardevermindering van hun huizen.” De SGP en het CDA hechtten veel waarde aan goed bestuur. “Vinden we het behoorlijk bestuur als we nu instemmen met de aanvraag, terwijl we weten dat in een later stadium de partijen elkaar toch gaan treffen in de rechtszaal? Vinden we het behoorlijk bestuur als we nu niet instemmen met de aanvraag en daarmee mogelijk het vertrouwen van de initiatiefnemer schaden?”, duidt Alfred Beens de worsteling van de SGP.

Voor het CDA waren lokaal eigendom en goed bestuur de twee belangrijkste punten om tot een besluit te komen. “We willen een betrouwbare overheid zijn en tegemoetkomen aan een ondernemer die zijn kop boven het maaiveld durft uit te steken. Toch heeft de ondernemer genoeg kansen gehad om lokaal eigendom beter toe te passen.”

Ingehaald

Voor BGZ en de CU voelde het voorstel niet als een worsteling; voor beide partijen is het vrij duidelijk dat ze tegen het voorstel zijn. “Volgens het college zou het zonnepark goed passen in de ruimtelijke ordening, volgens de CU past het plan daar niet in,” zegt Tamme Spoelstra (CU). Daarnaast geeft hij aan dat de tijd het voorstel heeft ingehaald in de afgelopen vier jaar. “Er zijn nieuwe regels, nieuwe provinciale regels, nieuwe landelijke regels en die geven allemaal aan: geen zon op land.” Ook denkt de CU dat het voorstel daardoor weinig juridische basis heeft. Kortom: het is een geïsoleerd project, waar een ontwikkelaar veel geld mee kan verdienen, maar zonder de zekerheid dat het gebied er zelf in kan delen. Ook zijn er technisch nog vragen te stellen of het lukt, zeker rond de netcongestie, aldus Spoelstra.

Toezegging

Tot slot reageerde wethouder Rietman nog. “Tegen de eigenaar is gezegd door de raad: u bent een van de pilotprojecten en u mag een plan ontwikkelen voor een zonnepark tot maximaal tien hectare. Daarna heeft het lang geduurd en is er van alles veranderd.” Volgens het college is het plan ruimtelijk verantwoord, en daarmee meenden zij zich niet anders te kunnen doen dan te houden aan de toezegging. “En ik begrijp dat je de afweging anders kunt maken,” vertelt wethouder Rietman.

Uiteindelijk sloten alle partijen hun verhaal af met woorden in dezelfde strekking: ‘wij kunnen dit voorstel niet steunen’. Burgemeester Bilder kon tot de conclusie komen dat daarmee het raadsvoorstel was verworpen en dat er geen verklaring van geen bedenkingen voor zonnepark Hogeboom wordt afgegeven. Drie mensen uit het publiek waagden zich daarna aan een klein applausje.