In de kerstvakantie heeft Harrie Rietman een belangrijke knoop doorgehakt: hij gaat door als wethouder van de gemeente Zwartewaterland. Zijn besluit komt na een tumultueuze raadsvergadering in november en een korte periode van bezinning. Hieronder leest u zijn toelichting.

Om mijn besluit goed te kunnen duiden moet ik teruggaan in de tijd. Begin 2020 verkeerde de gemeente Zwartewaterland in een bestuurscrisis. Binnen het college van B&W was een onwerkbare situatie ontstaan, met als gevolg dat de samenwerking met Buitengewoon Zwartewaterland werd opgezegd.

Mijn partij, de PvdA, werd vervolgens gevraagd om deel te nemen aan het college. Ik was op dat moment raadslid. Na een aantal goede gesprekken werden stevige afspraken gemaakt. En misschien nog wel belangrijker, er was vertrouwen. Op donderdag 12 maart 2020 werd ik geïnstalleerd als wethouder.

Na de verkiezingen van 2022 ben ik op 12 mei opnieuw benoemd als wethouder. Bij de start van een college is het gebruikelijk dat partijen hun steun uitspreken in het nieuwe bestuur. Het merendeel van de leden van de oppositiepartijen in Zwartewaterland deden dit echter niet. Al bij aanvang ontbrak het dus aan vertrouwen in het nieuwe college bij nagenoeg de volledige oppositie. En iets wat je niet hebt gehad, kun je niet verliezen.

Toch zegden de oppositiepartijen tijdens de gemeenteraadsvergadering van 24 november 2022 het vertrouwen in mij op. Ik zou als wethouder bewust informatie aan de gemeenteraad hebben onthouden. Ik zou de concrete plek in de polder Mastenbroek kennen waar de Ondernemerskring Genemuiden (OKG) tien grote windmolens wil plaatsen. En ik zou hebben geweten dat de OKG grondeigenaren ging benaderen. Allemaal onwaar.

Het Nationaal Landschap IJsseldelta is uitgesloten voor opwek van windenergie. Maar volgens de oppositie werk ik al sinds mijn aantreden aan de opheffing van die uitsluiting. Hiervoor is echter geen enkele onderbouwing te vinden in de feiten. Het voornemen om de uitsluiting op te heffen staat namelijk al in het coalitieakkoord 2019-2023 van de provincie Overijssel. In die periode was ik raadslid en was mijn voorganger op de hoogte van alles wat met de energietransitie (en dus ook windmolens) samenhing.

Ongeveer een jaar geleden al informeerde de OKG alle politieke fracties afzonderlijk over haar opgave en voornemens. De OKG gaf toen aan dat grootschalige opwek van duurzame energie noodzakelijk is om te kunnen overleven. En dat zij daarbij dacht aan windenergie. Ik denk dat niemand in de gemeenteraad het belang van de industrie en de werkgelegenheid voor onze samenleving betwijfelt. Het college doet dat zeker niet.

Om die reden is het college dan ook bereid om mee te werken aan een onderzoek of opwekking van windenergie in (delen van) het Nationaal Landschap überhaupt mogelijk is. Misschien blijkt straks wel dat het helemaal niet kan. Of dat het wel kan. Of alleen onder voorwaarden. Het is belangrijk voor iedereen in de gemeente om dit duidelijk te krijgen.

Halverwege november besloten de provinciale staten dat windenergie in de Polder Masterbroek voorlopig niet doorgaat. Daarmee blijft de uitsluiting van het Nationaal Landschap in ieder geval voorlopig van kracht. Dit was al duidelijk in de bijzondere raadsvergadering later die maand.

In de achterliggende weken heb ik veel nagedacht: doorgaan of stoppen? Ik sprak met veel mensen. Familie, vrienden, partijgenoten en collega’s, maar ook met mensen die verder van me afstaan. Zonder uitzondering concludeerden we dat er iets fundamentelers aan de hand is in de gemeentepolitiek van Zwartewaterland. Dat vertrouwen opzeggen niet het feitelijke probleem is, maar eerder een symptoom van verstoorde verhoudingen en een afrekencultuur in de raad.

Er zijn meerdere pogingen ondernomen om de kloof tussen coalitie en oppositie, een erfenis van de bestuurscrisis van 2020, te overbruggen. Dat is helaas niet gelukt. De kloof is sindsdien eerder groter dan kleiner geworden. Opstappen zou, daarvan ben ik overtuigd, geen oplossing voor dit onderliggende probleem zijn.

Natuurlijk is het geruststellend dat ik als wethouder nog steeds kan beschikken over het vertrouwen van een zeer ruime raadsmeerderheid. Politiek is er dus geen reden om af te treden. Maar het persoonlijke aspect is ook belangrijk in mijn overwegingen. Het plezier in de politiek ebde weg. En ik heb de leeftijd dat ik een stap terug kan doen.

Maar daarvoor is dit niet het juiste moment. Mijn partij, de PvdA, heeft zich verbonden aan deze coalitie. Evenals ikzelf. Ik geloof oprecht dat deze coalitie een goed gemeentebestuur voor Zwartewaterland oplevert. En ik ben daarin door velen, en niet alleen uit mijn achterban, bevestigd. Zo’n verbond verbreek je niet lichtvaardig. Ik heb daarom besloten aan te blijven als wethouder.

Wat betekent dat nu voor mijn verdere functioneren in de gemeenteraad? De tijd zal het leren. Van mijn kant kan ik alleen maar zeggen dat ik met ieder raadslid een professionele relatie wil kunnen onderhouden. Ik ben altijd voor iedereen benaderbaar geweest en zal dat ook blijven. Ik hoop dat van dat aanbod gebruik wordt gemaakt. Ik ben ook bereid daarin te investeren. Tegelijkertijd ontken ik niet dat dit me ook moeite zal kosten. De gebeurtenissen van de achterliggende periode hebben bij mij een flinke kras achtergelaten.

Harrie Rietman